مقدمه :
يكي از مهمترين منابع آلوده
كننده محيط زيست ، فاضلاب صنايع مختلف ميباشد . بي شك فاضلاب صنعتي براي همه
كشورها وجود دارد و براي كشورهاي در حال توسعه اين مشكل به مراتب حادتر است زيرا
اين كشورها صنعت را وارد ميكنند قبل از اينكه به تكنولوژي تصفيه آن فاضلاب قابل
دسترسي پيدا كرده باشند .
در رابطه با فاضلاب صنعتي يك
فرد متخصص بايستي با مسائل زير آشنا باشد :
1- آشنايي
با روشهاي تقليل فضولات : اصولاً در هر صنعتي تغييرفرايند بنحوي كه آلاينده كمتري
دارد فاضلاب گردد وجود دارد. فرد متخصص
بابررسي دقيق كليه نقاط مصرف آب ، راههاي كم كردن حجم فاضلاب را شناسايي نمايد
بعبارتي فرايندهاي خشك را جايگزين فرايندهاي تر نمايد . همچنين از بهترين روشهاي
مديريت دراين زمينه كنترل واحدهاي جديد تحت عنوان Inplunt Control ميباشد .
2- تقسيم بندي فاضلابهاي صنايع مختلف
3- آشنايي
با روشهاي تصفيه هر صنعت .
4-آشنايي با استانداردهاي تخليه پساب : چون حمل دفع پساب بسته به اينكه كجا
باشد استانداردهاي خاص آن نقطه را داراست
پس بايستي حمل دفع پساب حاصل از فاضلاب مشخص باشد ، مثلاً تخليه پساب Sewer را حتر از تخليه پساب به آبهاي
پذيرنده است زيرا مورد دوم استاندارد
بالاتري را نياز دارد در اين رابطه دو استاندارد داريم :
1)
BAT=Best Available Technology
2)
BPT=Best Practical Technology
BAT « بهترين تكنولوژي موجود » كه
از لحاظ اقتصادي قابل اجراست را براي حل مشكل فاضلاب صنعتي معرفي مي نمايد . در حالي
كه BPT « بهترين تفكيك عملي موجود » را براي حل مشكل معرفي مي نمايد كه
ممكن است همواره اقتصادي نباشد معمولاً صنايع استاندارد BAT را مي پذيرند اما BPT مشكل اقتصادي دارد و كمتر مي
پذيرند بنابراين بهتر است همواره در جستجوي راههاي عملي واقتصادي باشيم .
براي رسيدن به اين استانداردها بايستي سياستهاي زير را
اتخاذ نمود :
الف ) تصفيه بصورت متمركز Centralized
Waste treatment (CWT) يعني صنايع مشابه را در يك نقطه مكاني واحد ، ترجيحاً دور از شهر
متمركز نمائيم در كنار هم بودنشان باعث صرفه جوئي در احداث تصفيه خانه خواهد شد .
ب ) تصفيه بصورت مشترك Joint
treatmant of Industrial water . در اين روش صاحبان صنايع مايلند كه فاضلاب صنعت خود را داخل Sewer تخليه نمايند ولي اين كار مشروط به موارد زير
است :
-
شهر داراي شبكه جمع آوري فاضلاب و تصفيه خانه
باشد .
-
ظرفيت پذيرش براي فاضلاب صنايع موجود در شهر
وجود داشته باشد .
حسن اين روش دارا بودن اوپراتور
ورزيده براي تصفيه خانه مشترك مي باشد در هر حال آلاينده هاي موجود در صنعت
بايدازنوع سازگار(Compatible)باشد يعني حاوي آلاينده هايي شبيه فاضلاب
خانگي باشدنظير ازت ـ فسفر ـ چربي ـ BODوغيره ودرصورت وجودآلاينده هاي ناسازگار ، عمل پيش
تصفيه ضرورت پيدا مي نمايد بايد توجه داشت كه غلظت آلاينده هاي سازگار در حدي
نباشد كه موجب بروز شوك براي تصفيه خانه فاضلاب شهري گردد درچنين حالتي پيش تصفيه
مورد نياز متناسب سازي (Proportioning) ميباشد .
روشهاي مديريت
بر فاضلاب صنعتي
با توجه به توجيهات زير ، تصفيه مشترك فاضلاب صنعتي بر تصفيه اختصاصي ارجهيت
دارد .
اول اينكه تصفيه اختصاصي نياز به تصفيه خانه مجزا دارد و بعد از تصفيه حجم
زيادي ازلجن بوجود مي آيد كه مشكل دفع را پيش مي آورد ثانياً فاضلابهاي صنعتي
غالباً فصلي هستند وبراي راه اندازي مجدد نياز به پرسنل ورزيده دارد ولي با روند
تصفيه مشترك اين مشكلات قابل حل است و در كل تصفيه مشترك پيشنهاد ميگردد .
شناسايي واحدهاي صنعتي :
جهت شناسايي واحدهاي صنعتي ابتدا
بايستي پرسشنامه تهيه نمود . پرسشنامه خود به سه بخش تقسيم ميگردد :
الف ) اطلاعات لازم براي شناسايي منبع توليد آلودگي . كه شامل مراحل زير است
:
1- شناسايي
نقاط مصرفي آب .
2- نوع و
ميزان مواد مصرفي در كارخانه .
3- شناسايي
فرايندهاي كار كارخانه . (دبي بيشتر از 
سيستم پيوسته (Countinue) انتخاب گردد .
4- شناسايي ساير فاضلابها
ب ) شناسايي لازم در مورد جريان (دبي)
براي احداث تصفيه خانه بايد حجم فاضلاب را بدانيم و بهتر اين است كه دبي
فاضلاب را با اندازه گيري به شرح زير
تعيين نمائيم .
1- ميزان
جريان در واحد زمان براي هر فرايند .
2- حداكثر
سرت (دبي) جريان . (موقع پيك هم مشخص گردد )
3- فهرست و
ميزان مواد و محلولهاي مصرف شده در هر فرايند شناسايي شود .
4- كل جريان
حجمي در عرض هفته و ماه بررسي گردد .
ج ) اطلاعات مربوط به خصوصيات كيفي فاضلاب
براي رسيدن به اين اطلاعات بايستي آزمايشات روتين زير را انجام داد
1- دما و
تغييرات آن
2- كل
جامدات معلق (TSS,TS)
3- PH ـ اسيديته و قليائيت .
4- ميزان
نياز اكسيژن (
يا COD)
5- روغن ،
چربي و دترژنتها
يك طرح موفق براي احداث تصفيه
خانه فاضلاب صنعتي نياز به اطلاعات جامع و دقيقي دارد واين اطلاعات با نمونه برداري
بدست مي آيد .
روشهاي نمونه برداري از فاضلاب صنايع
عبارتند از :
1- نمونه برداري ساده يا لحظه اي (Grab
sampling) :
پاسخ اين نوع آزمايشات گوياي كيفيت فاضلاب در لحظه نمونه برداري مي باشد و اين به
تنهائي كفايت نميكند .
2- نمونه برداري مركب (Composit
Sampling) : كه مقدار به دو دسته تقسيم ميشود .
الف ) نمونه برداري مركب از لحاظ زماني ب ) نمونه برداري مركب از لحاظ مكاني
اگر كيفيت يك فاضلاب صنعتي در زمانهاي مختلف داراي تغييرات شديد باشد بايد
نمونه برداري مركب زماني انجام داد و در كل براي فاضلاب صنعتي نمونه برداري مركب
از لحاظ مكاني پرخرج ترين روش نمونه برداري محسوب ميگردد .
آب و صنعت :
آب در تمام پديده هاي هستي نقش اساسي و عمده دارد . تقريباً در تمام صنايع
آب يك عامل مهم ميابشد و درعملياتي از قبيل توليد بخار ، خنك كردن ، رفع نيازهاي
متعدد جريان توليد و مصارف عمومي به مقدار زياد مصرف ميشود . آب يكي از مهمترين
عناصر قابل استفاده مجدد و قابل برگشت بر روي زمين است و چون منابع آن محدود است
بايستي در استفاده و بازيابي آن تلاش لازم صورت گيرد آب سواي از تغذيه ديگ بخار ،
كندانسورها و ايستگاهاي صنعتي متعدد ديگر ، در عمليات كارخانه هاي صنعتي زير نيز
عامل بسيار مهمي مي باشد .
1- توليد
محصولاتي نظير كاغذ ، منسوجات ، مواد غذائي .
2- انتقال
مواداوليه (خام) مثل حمل چغندر قند و شستن خاكستر و رسوبات زائد از كوره بلند ذوب
آهن .
3- آب كشيدن
و شست و شو مثل صنايع لبنيات ، نوشابه سازي ، داروسازي و آبكاري .
4- سرد كردن
محصولات مثلاً آبكاري .
5- تهويه
مطبوع و دهها مصرف مختلف ديگر .
آب چون يك حلال است در تماس با مواد آنها را در خود حل ميكند و مواد معلق
ريز و غير محلول را نيز با خود
حمل خواهد كرد به همين جهت گردش آب در صنعت موجب افزايش ناخالصي هاي مختلف صنعتي
ميگردد كه ميتوان بطور خلاصه به موارد زير اشاره كرد :
ـ افزايش درجه حرارت آب در اثر عمل خنك كردن (مقدار آب خنك ، 90% كل آب
معرفي واحدهاي صنعتي ميباشد )
ـ حل گازهايي نظير 
و غيره .
ـ حل مواد شيميايي موجود در كارخانه
ـ حل و حمل گرد و غبار و افزوده شدن مواد شناور و معلق .
ـ افزايش نمكهاي مختلف محلول و غير محلول .
ـ خورندگي فلزات در مسير عبور آب
ـ رشد موجودات ذره بيني در مراحل كار .
بنابراين آب مصرف شده در كارخانه بعنوان فاضلاب صنعتي يا پساب از كارخانه
خارج ميگردد كه باعث آسيب رسانيدن به بهداشت محيط زيست و زندگي موجودات آبي و
آلودگي هاي آبهاي جاري و زيرزميني خواهد شد كه اثرات نامطلوب آب بر محيط زيست
برهيچ كس پوشيده نيست .
مقدار آب معرفي براي هر كارخانه متفاوت است براي مصرف آب بهداشتي هر كارگر
در يك شيفت كاري در صورتي كه حمام وجود نداشته باشد 30 ليتر و در صورتي كه حمام
موجود باشد 45 ليتر در نظر گرفته ميشود .
در زير مقدار آب مصرفي چندكارخانه و عمليات مختلف ارائه
:: برچسب‌ها:
تصفيه آبهاي صنعتي ,
:: بازدید از این مطلب : 108
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
